لباس رزم
لباس رزمی در تعزیه شامل: کلاهخود – زره – مغفر – خفتان – جوشن – چکمه
– کلاهخود: دو نوع است شمری یا اشقیائی. ساده یا انبسائی. کلاهخود اشقیائی که از پولاد آهن به شکل نیم کره تهیه می شود و در سطح بالای آن دو میله آهنی درجلو و یکی در وسط قرار داشته و روی آن نقش زیبا کند و کاری می کردند در کنار میله آهنی در قسمت جلوی پری زیبا و بلند آویزان بود.که این پر به دو رنگ قرمز و سبز استفاده می شود در اطراف این کلاه خود به استثنای جلوی حلقه های زنجیر بافته شده آویزان بوده است.
– زره : بر دو نوع است داوودی و مسیحی
زره روی لباس پوشیده می شد و مانند پیراهن آهنی بدن را از صدمه شمشیر دشمن حفظ می کرده است. که معمولا بعداز پوشیدن زره دستمال قرمز رنگی را از روی شکم چون کمر بند به آن می بسته اند.
– مغفر: مانند زرهاز جنس فلز بوده و به شکل روسری در زیر کلاهخود وصل می شده.
– خفتان : نوعی پوشش زمان جنگ بوده است که به صورت جامه آستر دار ترکیبی از پنبه و ابریشم در مواقع جنگ زیر لباس می پوشیدند که معنای دیگر فارسی آن “لژ آکنده” می باشد.
– جوشن : نیز همان زره است با این تفاوت زره اتصال حلقه فلز است ولی جوشن مخلوطی از قطعات آهن است که برای حفاظت از بدن استفاده می شده است.
– چکمه : مهمترین پای پوش رزمی است که از جنس چرم وساق بلند است. که با گل میخ های فلزی تزئین می شود.
علم، رايت، بيرق، نشانه لشکر، آنچه به سر نيزه ببندند، درفش، در اصطلاح عزاداري حسيني نام علم و علامت خاصي است که هر هيئت و دسته ويژه خود دارد و آن را از دسته هاي ديگر متمايز مي سازد.و پرچمي است که در مراسم ديني حمل مي شود و در فارسي به آن نشان هم گفته مي شود، همان معناي درفش پيش از اسلام و در عربي به صورت (علامت) و به معناي واژه لواء و رايت نيز به کار مي برند.
در جنگ ها نيز علم در صدر اسلام کاربرد گسترده اي داشت. در روايات بسياري آمده است که علمدار رسول الله ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ در جنگ ها حضرت علي ـ عليه السلام ـ بود. در روايت است که حضرت پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ فرمودند: علي پسر عموي من و حامل رايت (پرچم) من است.
و در روايت ديگري هست که از رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ پرسيدند: در قيامت چه کسي رايت (علم) تو را در دست خواهد گرفت؟ فرمودند: چه کسي بهتر از آن که آن را در دنيا به دست دارد. يعني علي بن ابي طالب ـ عليه السلام ـ .
از لحاظ تاريخي حمل علم در مراسم عزاداري براي سيدالشهداء از دوره آل بويه آغاز شده است. چنانچه نوشته اند: حمل علم در مراسم ديني از آل بويه در ايران رايج شد، علم هايي که همراه توق بودند از زمان سلجوقيان به باور موعود آخرالزمان مهدي (عج) رواج يافت و سپاهيان سلجوقي نيز در جنگ ها آن را برافراشتند.
از آنجائيکه در دوره صفويان شيعه اماميه به عنوان مذهب رسمي در اين مرز و بوم استقرار يافت مراسم محرم و علم کشي رواج بيشتري يافت و رسمي شد. در اين دوران علم ها که برگرفته از علم هاي دوران سلجوقي بود اهميت يافتند و در حماسه امام حسين ـ عليه السلام ـ چه به شکل مراسم آييني و چه به صورت تعزيه از علم و علمدار بسيار ياد شد که در شخصيت عباس بن علي بن ابي طالب ـ عليه السلام ـ تجلي مي يابد. در دوران صفويه در ابتداء علم ها بسيار بلند بودند اما در اواخر آن کوتاه تر و پهن تر شد که اين علم ها سه بخش دارند يک بخش عمودي که بر آن ميله اي خورده است و با هم ظاهر صليب را تشکيل مي دهند
