این پژوهش با موضوع آسیب¬شناسی سوزندوزی بلوچ در منطقه سراوان انجام شده است. هدف از این تحقیق بازیابی عوامل آسیب¬زا و تاثیر آنها بر هنر سوزندوزی بلوچ می¬باشد. این تحقیق از نوع کاربردیست که با روش توصیفی- تحلیلی به بازشناسی آسیب¬های وارده بر پیکره سوزندوزی بلوچ به عنوان هنر و فرهنگ ساکنان منطقه بلوچستان می¬پردازد. روش گردآوری داده¬ها کتابخانه¬ای و میدانی بوده و نتایج حاصل از پژوهش نشان می¬دهد که عوامل اقتصادی و فرهنگی نامناسب حاکم، بیشترین مولفه¬های آسیب زننده به سوزندوزی بلوچ می¬باشند؛ زیرا در حوزه اقتصاد با عواملی منفی مانند: بالا بودن قیمت تولید و عرضه، حضور واسطه¬های فروش، زمانبر بودن تولید، ماشینی و چاپی شدن سوزندوزی¬ها، تغییر کاربری از لباس به اکسسوری بدون مطالعات فرهنگی و تخصصی، عدم سیر تحولی صحیح از شی فرهنگی به کالای تجاری و عدم بازاریابی جامع و پیوسته مواجه¬ می¬باشیم. در حوزه فرهنگی – هویت، رسانه، نقش زنان، نفوذ فرهنگ بلوچستان پاکستان- با موانعی چون: مشارکت اجتماعی زنان شهری در فعالیتهای اجتماعی و عدم زمان¬کافی برای بلوچی¬دوزی، محدودیت زنان در امر تولید در سطح کلان به علت نگرش سنتی مردانه، تمایلات فرهنگی مردم به فرهنگ¬ کشورهای همسایه خصوصا بلوچستان پاکستان، بروز تأثیرات قوی رسانه به عنوان یک عامل تأثیرگذار بر تمایل به فرهنگ پوشش بلوچستان پاکستان به علت مرز، زبان و سنن مشترک، تبادلات خانوادگی، سهولت در رفت و آمد و مبادلات گوناگون و تمایلات مردم به سیاست¬های خاصی که از سوی دولت پاکستان به این منطقه اعمال می¬شود؛ عدم حضور شاخص شهرهای اداری، سیاسی، صنعتی و کشاورزی، عواملی چون تعارض سنت و مدرنیته، پدیده فقر، حاشیه نشینی در اطراف شهرها، بروز خشونت¬های شهری و انحرافات اجتماعی، پیدایش خرده فرهنگ¬های کوچک در قالب سبکهای جدید زندگی همه از عوامل آسیب رسان به سوزندوزی¬های این منطقه می باشد.
واژگان كليدي: سوزندوزی بلوچ، آسیب شناسی فرهنگی، هویت قومی، سراوان.